Ebediler : Hazret-i Ali'yi ortak tutarlar.

Şiiler: Hazret-i Ali'yi bütün Eshabdan çok sevmeyen kafirdir, derler.

İshakiler : Peygamberlik bitmemiştir, derler.

Zeydiler : Namazda imamlığa Hazret-i ali'nin evladından başkası layık değildir, derler.

Abbasiler : Abbas bin Abdülmuttalipten başkasını imam bilmezler.

İmamiler : Yeryüzü imamsız kalmaz derler ve Haşim oğullarından başkasının arkasında namaz kılmazlar.

Naüsiler : Kendini başkasından üstün tutan kafirdir, derler.

Tenasühiler : Can bedenden çıkınca, başka bir bedene gitmesi caizdir, derler.

Lainiler : Hazret-i Talha, Zübeyir ve Aişeye lanet ederler.

Raciiler : Hazret-i Ai tekrar gelecek, şimdi buluttadır, derler.

Merkaziler : Müslüman padişaha baş kaldırmak caizdir, derler.

Bidat ehlinden ilk ortaya çıkanlardır. 

Hâricîler, Hz. Ali ile Şam valisi Muâviye arasında yapılan Sıffin savaşında, sorunun çözümü için tarafların birer hakem atamaları üzerine ortaya çıktılar. Onlara göre Allah'tan başka kimsenin herhangi bir konuda hüküm verme yetkisi yoktur. (lâ hukme illâ lillâh). Böyle bir yetkiyi kabul edenler kâfir olurlar. Sorunu hakemler aracılığı ile çözmeyi kabul ettiği için Hz. Ali de kâfir olmuştur.(3)

Hâricîler Allah'ın sıfatlarında teşbihe karşıdırlar. Kur'ân'ın mahluk olduğunu, çünkü yalnızca Allah'ın Kadîm olduğunu ifade ederler. İmâmet hakkında imamların Kureyş'ten olmasına karşıdırlar. Son derece sert ve acımasız bir adâlet görüşüne sahiptirler. Emr-i bi'l-ma'ruf ve nehy-i ani'lmünker ilkesini şiddet yoluyla müslümanlara tatbik etmişlerdir. Hâricîler bu görüşleriyle Mu'tezile'ye tesir etmişlerdir. (3)

Ezrakiler : Bunlar, künyesi Ebu Raşid diye bilinen Nafi b. Kays'a uyanlardır. Ezrakiler denir.

Riyaziler : İman, salih söz, salih amel, niyyet ve sünnettir, derler.

Salebiler : İşlerimiz Allahü Tealanın kudret ve idaresi ile değil, hitabı il hasıl olmuştur, derler.

Cazimiler : İmanın farziyeti bilinmemiştir, derler.

Halifiler : Harpte düşman karşısından kaçmak küfürdür, derler. 

Keveziler : Beden çok oğmadan temizlenmez, derler.

Keneziler : Zekat vemek farz değildir, derler.

Mutezililer : Sahabenin hepsinin adil ve Cennetlik olduğunu, Miracı, diğer mucizeleri ve kerameti, kabir sualini, kabir azabınıinkâr ederler. Cennette olanlara Allah görülmez, günah işleyen kâfir olur, amel imandan parçadır, kabir ziyaretinde, enbiya ve evliyadan yardım istemek caiz değil, ölüye, dua fayda etmez, Sırat, mizan, şefaat diye bir şey yoktur, akıl, herkeste eşittir. Akıl şaşmaz bir hüccettir, aklın beğendiği, güzel gördüğü şeyler farz, çirkin gördüğü şey ise haramdır,  din bildirmese de, akılla haramı ve farzları bilmek mümkündür, derler. (4)

Meymuniler : Gayb-iman batıldır, derler.

Mahkemiler : Allahü Tealanın kullarına hükmü yoktur, derler.

Siraciler : Öncekilerin halleri hüccet değildir, inkarı vaciptir, derler.

Ahniler : Amelin ecri ve cezası kula ulaşmaz, derler.

Muztariler : Hayır ve şer Allahdandır, bu ikisinde kulun iradesi, ihtiyarı yoktur derler. 

Efaliler : Kul işi ypar, ama kudretsiz ve idaresiz derler.

Mailer : Kulun işi ve kudreti, Allahü tealanın güç vermesiyle değildir derler. 

Tarikiler : İmandan başka bir şey farz değildir derler.

Bahsiler : Herkes kendi nasibini yer, o halde kimseye birşey vermek gerekmez derler.

Mütemmeniler : Hayır, nefsin teselli (tatmin) bulduğu şeydir, derler.

Keselaniler : Sevap ve azap, amel ile artar, derler.

Ceybiler :  Seven sevdiğine azap etmez, derler.

Deylemiler : Dost dosta hiç kavuşamaz, derler.

Fikriler : Hakkın marifetinde tefekkür ibadetten iyidir, derler.

Hasbiler :  Alemde ismet yoktur, derler.

Hüccetiler : Kader, Allahü tealanın takdiri ile olunca, kulun cezaya çarpması için, bir hüccet yoktur, derler.

Kader inancını reddeden düşünce ve inanç akımı. Kaderiyye kimi zaman Mutezile içinde bir kol gibi görülmüş; kimi zaman da Mutezile, Kaderiyye olarak adlandırılmıştır.

Kaderiyye bağımsız bir okul durumuna gelemediği için bir düşünce sisteminden söz edilemez. Ancak bu akım içinde yer alan kişilerin kader ve buna bağlı olarak insanın özgürlük ve iradesi, Allah'ın iradesinin insanın fiilleri üzerindeki etkisi gibi konularda birleştikleri söylenebilir. Buna göre insan özgür ve irade sahibi bir varlıktır. Bu nedenle eylemlerinden sorumludur. Ne Allah'ın irade etmesi ve yaratması anlamında, ne de bilmesi ve takdir etmesi anlamında bir kader vardır. İnsan eylemini bilgisiyle kendisi seçer, sonra iradesi ile seçtiği eyleme yönelir ve yapabilme gücüyle yaratır. Allah bu eylemi önceden belirlemez., iradesinin bu eylemle bir ilgisi, gücünün de ortaya çıkısında bir etkisi yoktur. Allah insanın eylemlerini ancak ortaya çıktıktan sonra bilebilir.

Kaderiyye'den bazılarına göre iyi işler (hasenât) ve iyilik (hayr) Allah'tandır, ancak kötü işler (seyyiât) ve günahlar (masiyet) Allah'a isnad edilemez. Mufavvıda adıyla anılan bazı kaderilere göre, insan Allah'ın hiçbir yardımı ve yönlendirmesi (hidâyet) olmaksızın iyi olan herşeyi yapabilme gücüne sahiptir. Allah insana yapabilme gücünü (istitaat) tam ve mükemmel olarak vermiştir. Bu güçle insan inanmak-inkâr etmek, yemek-içmek, oturmak-kalkmak, uyumak-uyanmak gibi istediği her işi yapabilir. Bazı kaderiler Allah'ın zina çocuğunu yaratmasını veya onu takdir etmesini veya dilemesini veya onu önceden bilmesini inkâr ederler. Bunlar bütün hayatını hırsızlık eden ve haram kılınmış şeyleri yiyen bir insanın bunu Allah'ın rızkı olarak elde ettiğini kabul etmez ve Allah'ın helâl olanın dışında rızık vermeyeceğini savunurlar. Kimi kaderîler de Allah'ın insanların ecellerini ve rızklarını belirlediğini kabul ederler. Bunlara göre, bir insanı öldüren kişi, o insanı ecelinin gelmediği bir vakitte öldürmekle, eceline kavuşmasına engel olmuştur. Bu durumda ölen insanın rızkı, elde edilmemiş bir durumda kalmıştır.

Ehadiler : Biz farzı ikrar, sünneti inkarla mükellefiz, derler.

Seneviler : İyilik Yezdandan, kötülük Ehrimendendir, derler

Keysaniler : Bizim işlerimiz mahluktur veya değildir, derler.

Şeytaniler : Şeytanın vücudu yoktur, derler.

Şerikiler : İman mahluk değildir, bazen bulunur, bazen bulunmaz, derler.

Vehmiler : Bütün işlerimize mükafat yoktur, derler.

Rüveydiler : Dünya fani değildir, derler.

Nakisiler : İmama isyan caizdir, derler.

Müteberriler : Günahkarın tevnesi kabul değildir, derler.

Kasitiler : İlim, mal, hikmet ve riyazet edinmek farzdır, derler.

Nizamiler :  Hak telaya şey demek caiz değildir, derler.

Müteellifiler : Şerrin mukadder olup olmadığını bilmeyiz, derler.

Bunlar, imanın kalp ile olup dil ile olmadığında söz birliği etmişlerdir. Kabir azabı yoktur. Münker ve Nekrin sual sorması diye bir şey yok. Kevser havuzu, can alıcı melek yok ve Allahü teala Musa aleyhisselamla konuşmamıştır derler.

Mutarabbisiler : İlim, kudret ve meşiyyet mahluktur ve halk mahluk değildir derler.

Müterakkiler : Allahü teala bir yerdedir derler.

Varidiler : Cehenneme giren bir daha çıkmaz ve mümin Cehenneme gitmeyecektir, derler.

Harkiler : Cehennem ehli öyle yanacaktır ki, onlardan bir eser, bir iz bile kalmaz, derler.

Mahlukiler : Kuran, Tevrat, İncil ve Zebur mahluktur, derler.

Aberiler :  Muhammed (a.s.), akılllı ve hikmet sahibi bir kişi olup, peygamber değildi, derler.

Faniler : Cennet ve Cehennem sonsuz değildir, derler.

Zenadikiler : Mirac ruha idi, bedenle olmadı. Hak tela dünyada görülebilir, alem kadimdir, kıyamet yoktur, derler.

Lafiziler :  Kuran, Kelam-ı İlahi değil, Farsçadır. Ancak Kur'anın manası kelamı ilahidir, derler.

Kabriler : Kabir azabını inkar edenlerdir.

Vakifiler : Kur'anın mahluk olmasında duraklarız diyenlerdir.

Bu fırka, siyasetle dinin esaslarını birbirine karıştırmakta ve itikat bakımından haricilerin tam karşı kutbunu teşkil etmektedir. Hariciler, büyük günah işleyenleri kafir ve ebedi olarak cehennemlik sayarken, Mürcie fırkası, küfürle ibadetin faydası olmadığı gibi, iman olduktan sonra günahında hiçbir zararı yoktur, derler. (5)

Asıl olan sadece imandır. İman da ikrardan ibarettir. Kalbi tasdikin bulunup-bulunmadığını bilmek mümkün değildir. Amellerin fazla bir  değeri yoktur.
Mümin ve kafirleri Allah'a bırakırız. Mümin cennetlik, kâfir cehennemliktir diyemeyiz. Dünya ve ahiret Allah'ındır; iki alemde de dilediğini mağfiret eder, dildiğini  cezalandırır. İyi amellerimiz makbul kılınmış, kötü amellerimiz ise affedilmiştir. Ameller farz değildir, fazilettir. Yapanlar için iyidir, yapmayanlara bir şey yoktur. Müminler günahkarlarla dost olamaz. (1)

1- İman denen şey, sadece Allah'ı ve Resulü'nü kabul etmek demektir. Amel, iman için zaruri değildir.
2- Kurtuluşun esası yalnızca iman etmektir.
3- Bir kişinin mağfirete ermesinin şartı; şirkten kaçınması ve tevhid akidesi üzerine ölmesidir.
4- Mürcie'den bazıları şunu da eklerler: Şirkin dışındaki tüm büyük günahların affolmaması mümkün değildir. 
5- Bir insan kalbiyle inandığı takdirde, İslam ülkesinde bile, hiç kimseden korkusu olmadığı için diliyle küfrünü ilan etse, putlara tapsa, hatta Yahudi ve Hıristiyan dinini seçtiğini söylese, o kişi kamil iman sahibi, Allah'ın dostu ve cennet ehlidir.
6- Yöneticilerin zulmüne ve hükümetlerin haksız uygulamalarına itiraz caiz değildir. (6)

Tarikiler : İmandan başka hiçbirşey farz değildir, derler.

Şailer : La ilahe illallah diyen, ne yaprsa yapsın, ona hiç azap yoktur, derler.

Raciler : Kul, ibadetle makbul, günahla asi olmaz, derler.

Şakiler : Kendi imanlarından şüphe ederler ve ruh imandır, derler.

Nehemiler : İman ilimdir, bütün emi ve yasakları bilmeyen kafirdir, derler.

Ameliler : İman ameldir derler.

Menkudiler : İman bazen azalır, bazen artar, derler.

Mustesniler : Biz inşallahü teala müminiz, derler.

Eşeriler : Kıyas batıldır, salihliğin delili yoktur, derler.

Muddeiler : Emir, günahla da emretse, itaat vaciptir, derler.

Muşebbihiler : Allahü teâlâyı bir cisim olarak kabul eden ve Ona insanlardaki gibi uzuvlar isnat eden, Kur’andaki müteşabih âyetlere yanlış mana verip, Allah’ın el, yüz gibi organlarının olduğunu iddia eden sapık fırkadır. (4)

Hak Teala Ademi kendi suretinde yarattı, derler.  (8)

Haşeviler : Vacip, sünnet ve müstehap hepsi birdir, derler.